Over 10 years we helping companies reach their financial and branding goals. Onum is a values-driven SEO agency dedicated.

CONTACTS

Lichtje op kerstavond, herdenkingskaarsen bij oorlogsgraven

Lichtje op kerstavond, herdenkingskaarsen bij oorlogsgraven

Kerstavond 2018. Margot van den Berg zet kaarsjes op het graf van enkele familieleden en loopt nog even over de begraafplaats. ’t Wordt al donker, de sfeer is sereen. Ze ziet overal kaarsen branden en wordt daarbij getroffen door de duisternis bij de oorlogsgraven. “Deze jonge mannen, militairen van het Britse Gemenebest, hebben het grootste offer gebracht, zijn door oorlogshandelingen hier gesneuveld”, zo gaat het door haar gedachten. Vanaf dat moment is ze vastbesloten licht in deze duisternis te brengen.

Kerstavond 2018. Margot van den Berg zet kaarsjes op het graf van enkele familieleden en loopt nog even over de begraafplaats. ’t Wordt al donker, de sfeer is sereen. Ze ziet overal kaarsen branden en wordt daarbij getroffen door de duisternis bij de oorlogsgraven. “Deze jonge mannen, militairen van het Britse Gemenebest, hebben het grootste offer gebracht, zijn door oorlogshandelingen hier gesneuveld”, zo gaat het door haar gedachten. Vanaf dat moment is ze vastbesloten licht in deze duisternis te brengen.

Tekst: Betty Wassink                 Foto: W. van den Berg

“Bij de duizenden graven op de Canadese Erebegraafplaats in Groesbeek worden elk jaar kaarsen geplaatst. Dat wilde ik ook hier organiseren”, zo vertelt Margot. Ze vraagt haar vriendinnen Joke Verwey en Jeanette van Beem, gelijkgestemden, en al pratende kwamen ze snel tot ideeën. Met als resultaat dat ze er sinds kerstavond 2019 voor zorgen dat ook bij de oorlogsgraven op de Algemene begraafplaats in Winterswijk kaarsen branden.

Traditie
Wat bleek: naar het voorbeeld van Holten, waar op de Canadese Begraafplaats al jarenlang kaarsjes worden ontstoken op kerstavond, heeft de heer Dick Jansen uit Burgum in 2015 via facebook een oproep gedaan om het landelijk uit te rollen. Jeanette van Beem: “Die oproep – lichtjes op oorlogsgraven – had tot gevolg, dat op kerstavond 2015 op meer dan 140 plaatsen in Nederland lichtjes brandden op erevelden.”

Een nieuwe traditie was geboren en groeide snel uit tot 445 locaties in 2019, zoals te zien is op de lichtjeskaart op de website. Kerstavond 2019 was ook in Winterswijk het ereveld verlicht met kaarsen. Vanuit de gemeente, beheerder van de begraafplaats, kregen de initiatiefnemers meteen positieve respons en ook toestemming om een vuurkorf te plaatsen.

Doorgeven
Die eerste keer waren er tachtig mensen aanwezig. “Dat was geweldig. Ondanks het slechte weer die kerstavond was het een heel mooi samenzijn met kerstmuziek van zeven koperblazers van muziekvereniging Eendracht. In de stromende regen, met lichtjes die uitwaaiden, stonden we in een grote kring om de graven van die jonge mensen heen. Indrukwekkend.” Margot is verheugd, dat hun initiatief nu onderdeel is van een grote groep. “In die traditie mag Winterswijk niet ontbreken. Het is daarom ook belangrijk, dat het op enig moment weer wordt doorgegeven aan de volgende generatie.”

Commonwealth
Joke Verwey kent via familie van nabij de verhalen rondom de oorlog en heeft bovendien iets met rituelen en herdenken. “Wat ik belangrijk vind, is dat het niet iets formeels is, maar een spontane particuliere actie, die heel mooi vorm krijgt. Je hoeft geen organisatie op te tuigen om iets te doen. Het gaat om het licht, de samenkomst, zonder ceremonieel, zonder speech.”

Het vrijwilligersgroepje voor deze ‘lichtjes op oorlogsgraven’ richt zich op oorlogsgraven, die onder bescherming staan van de Commonwealth War Graves Commission. Het herinnert de inwoners van Winterswijk aan 49 geallieerde militairen van het Britse Gemenebest – veertig vliegeniers en negen soldaten van de Britse Pantsertroepen – die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de omgeving van Winterswijk zijn gesneuveld.

Saamhorigheid
In 2020 moest het door coronamaatregelen zonder publiek, maar de drie vrouwen vonden het toch belangrijk dat er kaarsen brandden. Bij de oorlogsgraven aangekomen die kerstavond, bleek dat er op zestien graven al een lichtje brandde. “We waren verrast. Zo mooi.” Het gevoel van saamhorigheid en de wetenschap, dat op die dag voor kerst overal in Nederland kaarsjes branden, vindt het drietal heel speciaal. “Dat Winterswijk een stipje op die kaart is, moeten we in ere houden. Wij zijn allemaal een klein radertje in het proces van doorgeven van het verhaal”, zo omschrijft Joke haar gevoel. “En via Peter Rhebergen, die contact heeft met families van overleden militairen in bijvoorbeeld Engeland of Australië, bereiken ons berichten dat nabestaanden het oprecht waarderen dat dit gebeurt.”

Hopelijk kan het vanaf volgend jaar weer met een grote kring van mensen.

Dit jaar moet het nog in soberheid. “Een samenkomst is niet mogelijk op kerstavond. Wij zorgen ervoor dat op kerstavond vanaf de schemer op alle 49 graven lichtjes branden, maar het staat iedereen vrij om individueel in de loop van de dag voor kerst ook een herdenkingslichtje te plaatsen.”

 

info: HOME
ARTIKELEN
2021
DECEMBER
LICHTJE OP KERSTAVOND, HERDENKINGSKAARSEN BIJ OORLOGSGRAVEN